مروری بر دو دعای ماه رجب

 

یک. خاب الوافدون

 

💠این دعای بسیار پر مفهوم و زیبا در یک نگاه چهار پله است.
🔸هر پله نسبت به قبلی ترقی دارد.
 
1. پله اول:

خابَ الْوافِدُونَ عَلَىٰ غَیْرِکَ ، وَخَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلّا لَکَ ، وَضاعَ الْمُلِمُّونَ إِلّا بِکَ ، وَأَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلّا مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَکَ ، 

2. پله دوم:

بَابُکَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِینَ ، وَخَیْرُکَ مَبْذُولٌ لِلطَّالِبِینَ ، وَفَضْلُکَ مُباحٌ لِلسَّائِلِینَ ، وَنَیْلُکَ مُتَاحٌ لِلْآمِلِینَ ،

3. پله سوم:

وَرِزْقُکَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاکَ ، وَحِلْمُکَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاکَ ، عَادَتُکَ الْإِحْسانُ إِلَى الْمُسِیئِینَ ، وَسَبِیلُکَ الْإِبْقاءُ عَلَى الْمُعْتَدِینَ . 

4. پله چهارم:

اللّٰهُمَّ فَاهْدِنِى هُدَى الْمُهْتَدِینَ ، وَارْزُقْنِى اجْتِهادَ الْمُجْتَهِدِینَ ، وَلَا تَجْعَلْنِى مِنَ الْغَافِلِینَ الْمُبْعَدِینَ ، وَاغْفِرْ لِى یَوْمَ الدِّینِ.

 

 

دوم. یا من ارجوه لکل خیر

 

سید ابن طاووس از محمّد بن ذکران که معروف به سجّاد است، چه آن‌قدر سجده کرد و در حال سجده گریست که نابینا شد، روایت کرده که گفت:

به امام صادق(علیه‌السلام) عرض کردم: فدایت شوم، این ماه، ماه رجب است، مرا در این ماه دعایی بیاموز که حق‌تعالی مرا به آن سود بخشد، حضرت فرمود: بنویس «بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ» و در هرروز از رجب در صبح و شام پس از نمازهای روز و شب بگو:

یَا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ، ...

ای آن‌که هر خیری را از او امید دارم و از خشمش در هر شرّی ایمنی جویم، ای آن‌که در برابر عبادت اندک مزد بسیار عطا می‌کند، ای آن‌که به هرکه از او بخواهد می‌بخشد، ای آن‌که به هرکه از او نخواهد و او را نشناسد نیز می‌بخشد، عطایش از روی مهربانی و رحمت است، با درخواستم از تو، همه‌ی خیر دنیا و خیر آخرت را به من عطا کن و با درخواستم از تو همه شر دنیا و شر آخرت را بازگردان، زیرا آنچه را تو عطا کردی کاستی ندارد و از احسانت بر من بیفزای ای مهمان‌نواز.

راوی گفت: حضرت مَحاسن (موهای صورت) شریف خود را در پنجه‌ی چپ گرفت و این دعا را با حالت درماندگی و زاری همراه حرکت دادن انگشت اشاره دست راست خواند و پس از این گفت:

یَا ذَا الْجَلالِ وَالْإِکْرامِ،...
ای دارای بزرگی و رأفت و محبت، ای دارای بخشش و جود، ای دارای عطا و کرم، محاسنم را بر آتش دوزخ حرام کن.

 

چند نکته درباره دعای یا من ارجوه لکل خیر:

1. دعا از امام صادق علیه السلام صادر شده است و طبق روایت در هر روز ماه رجب صبح و شام بعد از نماز خوانده می شود. (پس بعد از نماز ظهر خوانده نمی شود.)
2. ابتدای دعا بسم الله الرحمن الرحیم دارد. (بر خلاف بسیاری از روایات و حتی نصوصی که می فرمایند قبل از دعا بسم الله نگویید.)
3. قسمت انتهایی دعا به طریقه خاص خوانده می شود. ( محاسن در دست چپ و حرکت دادن انگشت سبابه دست راست)

4. در یک نگاه کلی دعا سه قسمت است:

اول : ندا
یَا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ، وَآمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ کُلِّ شَرٍّ، یَا مَنْ یُعْطِى الْکَثِیرَ بِالْقَلِیلِ، یَا مَنْ یُعْطِى مَنْ سَأَلَهُ، یَا مَنْ یُعْطِى مَنْ لَمْ یَسْأَلْهُ وَمَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَرَحْمَةً،

دوم : سه درخواست با یک ندای کوتاه
 أَعْطِنِى بِمَسْأَلَتِى إِیَّاکَ جَمِیعَ خَیْرِ الدُّنْیا وَجَمِیعَ خَیْرِ الْآخِرَةِ، وَاصْرِفْ عَنِّى بِمَسْأَلَتِى إِیَّاکَ جَمِیعَ شَرِّ الدُّنْیا وَشَرِّ الْآخِرَةِ، فَإِنَّهُ غَیْرُ مَنْقُوصٍ مَا أَعْطَیْتَ، وَزِدْنِى مِنْ فَضْلِکَ یَا کَرِیمُ.

سوم : سه ندا با یک درخواست؛
یَا ذَا الْجَلالِ وَالْإِکْرامِ، یَا ذَا النَّعْماءِ وَالْجُودِ، یَا ذَا الْمَنِّ وَالطَّوْلِ، حَرِّمْ شَیْبَتِی عَلَى النَّارِ.

5. چهار درخواست در این دعا مطرح می شود:
همه خیر دنیا و آخرت به من عطا کن
همه شر دنیا و آخرت را از من بازگردان
بر من بیفزا
محاسنم را بر آتش دوزخ حرام کن

 

 

دو نکته درباره دعای یا من ارجوه لکل خیر از آیت الله علی شیخ موحد:

1. همه خیر و همه شر.
در این دعا « جَمیعَ خَیْرِ الدُّنْیا وَ جَمیعَ خَیْرِ  الْأخِرَةِ» عنوان شده است.
چون در دنیا انسان نمی داند چه برایش شر است و چه برایش خیر، پس به همین علت از کلمه جمیع برای هر 2 استفاده شده است.
و در دعا می خوانیم «جَمیعَ شَرِّ الدُّنْیا وَ شَرِّ الْأخِرَةِ» چرا برای شر تنها یک جمیع آمده است؟
دلیل آن اینست که در آخرت یک شر بیشتر نیست آن هم دوری از خداست پس به همین علت در این بخش جمیع نیامده است.

«آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ کُلِّ شَرٍّ» خیلی مهم است،
روایت داریم بعضی وقت ها انسان گناهی می کند که آن لحظه و آن، مورد توجه خداوند بوده که مورد غضب خداوند قرار می گیرد و این خیلی خطرناک است و روایت داریم خداوند به عزتش سوگند یاد می کند که دیگر این فرد را هدایت نمی کند و این خط برای اینست که دچار این سخط نشویم به خدا پناه ببریم چرا که بعضی از شرها هست که این که چنین غضبی دنبال دارد.

2. نکته دوم در این دعا توحید اعتقادی نهفته در دل این دعاست.
توحید اعتقادی یکی از توحید های مهم است و انسان باید معتقد باشد که انسان خیر از ناحیه غیر خدا نیست و جز خداوند خیری به انسان نمی رسد.
توحید اعتقادی از توحید افعالی بهتر است چرا که توحید اعتقادی خالی از هرنوع غرض و ریاست و هر کس توانسته کار خیر کند و توانسته به خدمت حضرت صاحب الزمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) برسد و ایشان را ملاقات کند، توحید اعتقادی داشته است.
رسیدن به توحید اعتقادی معلول تفکر تنها نیست، محال عادی است چرا که انسان نمی تواند از خودش عبور کند و از توحید افعالی به توحید اعتقادی برسد و باید گفت کسی با فکر به توحید اعتقادی نرسیده است و با عمل به توحید اعتقادی می رسد و در این دعا توحید اعتقادی به انسان نشان داده شده است.

✨✨✨