چرا باید نماز بخوانیم

چرا باید نماز بخوانیم

 

نماز از عبادت‌های مسلمانان و از ارکان مهم دین اسلام است. واژهٔ نماز معادل فارسی کلمه عربی صلاة یا صلوات است. نماز در نزد شیعیان یکی از فروع دهگانهٔ دین است. قرآن در موارد متعددی به پیامبر و مسلمانان امر به نمازخواندن کرده‌ است. ولی سوالی که ذهن برخی را درگیر کرده است این است که چرا باید نماز بخوانیم؟ در ادامه با ما همراه باشید تا به این پاسخ این سوال خود برسید.

فلسفه خواندن نماز چیست؟
نماز یکی از صورت‌های عبادت و پرستش است. در اسلام انواع نماز متعدد است. از جمله نماز روزانه که پنج نوبت در شبانه روز (۱۷ رکعت) رو به قبلهٔ مسلمانان (کعبه در مکه) که بصورت فردی (فرادا) یا گروهی (نماز جماعت) برگزار می‌شود. واژهٔ نماز واژه‌ای پارسی است به معنای خم شدن، سر فرودآوری برای ستایش پروردگار، احترام و اظهار بندگی و اطاعت است.

اما سوالی که شاید در ذهن بسیاری از افراد شکل گرفته باشد این است؛ چرا باید نماز بخوانیم؟! آیا نمی شود خدا را طور دیگری عبادت کرد؟!

یعنی خداوند تنها ما را آفریده تا عبادتش کنیم، البته بنظر نمی رسد که ما صرفا برای عبادت کردن پرودگاری بی همتا که نقصی در دستورات و کارهایش وجود ندارد خلق شده باشیم چون قبل از ما موجودات و فرشته هایی بودند که خداوند را عبادت کنند البته بهتر بگوییم در جایی به نام بهشت عبادت کنند ، محلی که برخی از ما انسان ها مشتاقانه برای رسیدن به آن گوش به فرمان حقیم و بنوعی خداوند را برای رسیدن به بهشت وعده داده شده و در نهایت برای آسایش و لذت بردن خودمان عبادت می کنیم.

اما شاید بد نباشد به خود تلنگری بزنیم که، ما خداوند را برای ذات مقدس خودش عبادت می کنیم یا برای آنکه به ما بهشت را عطا کند گوش به فرمان دستورات او هستیم؟!

هدف از نماز خواندن چیست؟
خداوند در قرآن می فرماید که: پیوسته به یاد من باشید تا شما را مورد رحمت خود قرار دهم.
 نماز یاد خداست، خداوند به حضرت موسی می فرماید برای یاد من نماز را به پا دار. نماز ذکر قلبی است که با روش مخصوص یاد خداوند را در ما زنده می کند و با شیوه ای ابتکاری که اعضای بدن انسان از موی سر تا نوک پا در آن نقش دارند .هنگام وضو هم روی سر را مسح می کنیم و هم روی پا را، هنگام سجده هم پیشانی روی زمین قرار می گیرد و هم انگشت پا، هم زبان حرکت می کند و هم دل به یاد اوست .

نماز و تشکر:
یکی دیگر از اسرار نماز تشکر از خداوند است.در این مورد باید اشاره کرد به قرآن که در آن آمده است: ستایش و عبادت کنید پروردگاری را که شما و نیاکان شما را آفرید ، هستی شما و همه از اوست پس شایسته است که ما به خاطر این همه نعمت از ولی نعمتمان که خداوند است تشکر کنیم و برای تشکر از پروردگار چه عمل و حرکتی بهتر از نماز که دستور خداست سراغ دارید؟

نماز و صراط المستقیم:
ما در نماز خود هر روز از خداوند خواهش می کنیم که راه مستقیم را به ما نشان دهد و به راستی که فقط خداوند است که می تواند با تدبیر و خرد خویش به ما کمک کند تا راه را از بی راه بشناسیم.

نماز یک معامله پر سود است:
خداوند در قرآن می فرماید که: پیوسته به یاد من باشید تا شما را مورد رحمت خود قرار دهم. یاد کردن ما از خداوند برای او که مالک جهان است سودی ندارد ولی یادی که خداوند از ما می کند موجب رستگاری و پیروزی ما در کارهایمان است. و به واسطه نماز است که لغزش ها و خطا های ما را می بخشد. دعای ما را مستجاب می کند، گره از کارهای ما باز می کند موجب پیشرفت در کارهایمان می شود. یکی از صفات خدا غنی است، که به معنای بی نیاز است یعنی خداوند بی نیاز از هرچیز و موجودی است زیرا او خالق است و ما مخلوق.

نماز و آرامش:
تنها مشکلی که دنیای علم وصنعت امروزه با آن مواجه شد و نتوانست آن را حل کند مشکلی نیست جز مشکل آرامش روحی. بی شک آمار و اخباری که از مناطق مختلف این کره خاکی هر روزه به گوش می رسد وشامل بیماریهای روحی روانی ومصرف قرص اعصاب وآمار زیاد خودکشی و ...است. هیچ چیزی به انسان کمک نمی کند جز یاد خدا و ایمان راسخ به او که به واسطه نماز ممکن است.

نمازدر لطفی است که بر روی همه باز است: افراد دیگر غیر از خداوند متعال یا لطفی ورحمتی ندارند یا لطفشان ناچیز و محدود است. یا لطف خود را به دیگران نمی رسانند یا ازسر منت به دیگران کمک می کنند. افرادی هم هستند که فقط برای رضای خدا وجلب رضایت خداوند به مردم وخلق والله کمک می کنند که چنین افرادی هم نماز جز اصلی ترین برنامه های آنهاست.

 

خداوند نماز را واجب کرده است تا از تکبر پاکیزه شوید

روایاتی از ائمه معصومین علیهم السلام در باب فسلفه نماز:
امام رضا علیه السلام درباره فلسفه نماز می فرماید: «نماز اقرار به ربوبیت خداوند و مردود شمردن هر گونه شریک برای او و ایستادن با حالت خضوع و خشوع در پیشگاه پروردگار متعال است و طلب عفو از گناهان است. و روزی پنج بار سر به سجده گذاشتن برای با عظمت نگه داشتن دستورات پروردگار است و به خاطر این است که بندگان فراموش نکنند و طغیان نکنند و دائماً خاضع و خاشع و علاقمند و خواهان زیادی در دین و دنیا از او باشند.»

امام متقیان امیر مومنان على علیه السلام در نهج البلاغه مى فرماید:
خداوند نماز را براى پاک ساختن از تکبر قرار داد... با نماز به خدا نزدیک شوید، نماز گناهان را مانند ریختن برگ درختان مى ریزد و انسان را رها و آزاد مى سازد همانند رها کردن بند از گردن چهارپایان.

حضرت زهرا (س) فرمود: «خداوند نماز را واجب کرده است تا از تکبر پاکیزه شوید.»

چرا اینقدر تکراری باید نماز بخوانیم؟
اولاً نماز تکرار نیست بلکه شاید در ظاهر تکرار باشد؛ ولی در باطن هر نمازی مانند یک پله از نردبان است که باهر وعده، پله ای به خدا نزدیک تر می شویم پس پله اول وآخر نردبان خیلی با هم متفاوتند؛ ثانیاً هر تکراری بیهوده نیست، تکراری ترین عمل آدمی در طول حیات خوردن و آشامیدن است که هیچ انسان عاقلی آن را زائد نمی داند بلکه آن را برای حفظ سلامت وتندرستی لازم و واجب می داند؛ و نماز ورزش و تغذیه ی روح می باشد که برای پرورش روح و سوخت وساز مواد زائد و رذائل اخلاقی لازم و واجب است

 چرا نماز را به عربی می خوانیم؟
علتهای خیلی زیادی دارد که مهمترین آنها از این قرار است:

1- ایجاد یک زبان بین المللی

2- ایجاد وحدت

3- اگر قرار بود هرکس به زبان و لهجه خودش نماز بخواند هزاران نوع نماز ایجاد می شد.

4- وقتی اثر نفیسی به زبان دیگری ترجمه می شود لطایف ونکات ادبی آن از بین می رود.
5- هیچ کلامی نمی تواند جایگزین کلام خدا گردد چون در عین قصار و کوتاهی ، معانی وسیع وعمیقی دارد.

 

آیا خدا به عبادت ما احتیاج دارد؟

این مسئله که چرا نماز بخوانیم به خاطر نیازمندی خود ما است و خداوند به عبادت ما نیاز ندارد، ولی ما به نماز خواندن و عبادت خداوند برای رسیدن به کمال نیازمند هستیم.

بنابراین به طور خلاصه می‌‌توان گفت که: به چند دلیل باید نماز بخوانیم:

الف: نماز خواندن فرمان خداوند است و او دستور داده و بر بنده واجب است بدون هیچ حرف و سخنی از فرمان خداوند اطاعت کند.

ب: هر انسانی در زندگی نیاز به تکیه گاه و جائی که در سختیها به او پناه ببرد، دارد، و بهترین تکیه گاه برای بشر اعتقاد به خداوند و ایمان به اوست، بنابراین شخص مؤمن با خدا احساس آرامش خاصی در زندگی خود دارد که افراد غیر مؤمن از آن محرومند، همین خدای مهربان که در تمام زندگی از ابتدای کودکی و حتی زمانی که ما انسان ها جنین و در شکم مادر هستیم، تا آخرین لحظات زندگی از نعمت‌‌های بی کران او برخورداریم اجازه داده است که با او صحبت کنیم، و این صحبت و مناجات، نیاز ماست، و گر نه او از هر چیز و هر کس بی نیاز است، و این صحبت با خالق هستی هنگام نماز است که او را ستایش می‌‌کنیم و از او می‌‌خواهیم که به ما کمک کند و به راه راست هدایت فرماید، و این کار را ما باید به دلیل عقل که شکر منعم را لازم و واجب می‌‌داند انجام دهیم. در هر صورت نماز، رمز ارتباط انسان با خدا و وسیله رسیدن انسان به کمال است و بر انسان واجب گردانید تا از این طریق به کمال بیشتر دست پیدا کند.

ج: نماز؛ تشکر از خداوند است در برابر نعمت‌‌های مختلفی که به ما داده است و عقلا و شرعا تشکر از ولیّ نعمت واجب است.

د: هدف از خلقت انسان، رسیدن به کمال آفرینش است و راه رسیدن به کمال آفرینش و رسیدن به مقام قرب خداوندی و برخوردار شدن از نعمت‌‌های الهی در عالم آخرت، ارتباط با خدا و عبادت خداوند است و به همین جهت در قرآن فرموده است که «و ما خلقتُ الجنّ و الإنس إلا لیعبدون»؛ هیچ جن و انسی را خلق نکردم مگر برای عبادت.

مهمترین وسیله ارتباط با خدا و مهمترین عبادت خداوند نماز است که در نماز انسان مستقیما با خداوند حرف می‌‌زند و با خداوند صحبت می‌‌کند.

ه: نماز خواندن در هر شبانه روز، کفاره گناهان است که بین دو نماز انجام می‌شود و اگر کسی با رعایت شرایط قبولی و صحت نمازهای شبانه روز را بخواند و حقوق مردم را ادا کند، خداوند نیز به واسطه نماز، گناهان او را می‌‌بخشد.

از امیرالمؤمنین علی(ع) نقل شده است: «قَالَ(ع) سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ(ص) یَقُولُ إِنَّمَا مَنْزِلَةُ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ لِأُمَّتِی کَنَهْرٍ جَارٍ عَلَى بَابِ أَحَدِکُمْ فَمَا ظَنُّ أَحَدِکُمْ لَوْ کَانَ فِی جَسَدِهِ دَرَنٌ ثُمَّ اغْتَسَلَ فِی ذَلِکَ النَّهْرِ خَمْسَ مَرَّاتٍ فِی الْیَوْمِ أَ کَانَ یَبْقَى فِی جَسَدِهِ دَرَنٌ فَکَذَلِکَ وَ اللَّهِ الصَّلَوَاتُ الْخَمْسُ...»؛ حضرت فرمود از رسول خدا شنیدم که فرمود: نمازهای پنج گانه برای امت من هم چون یک نهر آب جاری است که بر در خانه یکی از شما باشد، آیا گمان می‌‌کنید اگر کثافتی در تن او باشد و سپس پنج بار در روز در آن نهر غسل کند، آیا چیزی از آن بر جسد اوخواهد ماند؟(مسلّما نه) هم چنین است به خدا سوگند نماز‌‌های پنجگانه برای امت من.

یعنی نماز‌‌های پنجگانه گناهان امت من را پاک می‌‌کند.

در روایت دیگر از امام صادق(ع) در تفسیر آیه شریفه وارد شده که حضرت فرمود: «صَلَاةُ الْمُؤْمِنِ بِاللَّیْلِ تَذْهَبُ بِمَا عَمِلَ مِنْ ذَنْبٍ بِالنَّهَارِ»؛ نماز شب مؤمن گناهان روز او را از بین می‌‌برد.

در نتیجه غیر از توبه، نمازهای پنجگانه با وضوی صحیح، نیز گناهانی که مربوط به حقّ الناس نباشد را از بین می‌‌برد.

به این دلایل بر هر انسانی واجب است که طبق دستور خداوند نماز بخواند. تا از آلودگی‌‌ها پاک گردد و به مقام قرب خداوند و کمال آفرینش الهی نزدیک گردد.