#اصول_دین
#قرآن
💯اصل توحید💯
💠اصل توحید، یکی از مباحثی است که قرآن کریم به آن نگاه ویژه و عنایت خاص دارد و صدها آیه در مورد آن در قرآن آمده است.
آیاتی مانند: «قل هو الله احد، الله الصمد، لم یلد و لم یولد، و لم یکن له کفواً احد. (سوره اخلاص); همچنین سوره ها و آیات: (فصلت، ۶)، (یوسف، ۱۱۰)، (هود، ۵۰، ۶۱، ۶۴)، (مؤمنون، ۲۳)، (صافات، ۳۵)، (محمّد، ۱۹)، (فاطر، ۱۵)، (بقره، ۲۸، ۱۶۳، ۲۵۵)، و... ناظر به اصل توحید هستند.
بنابراین آنچه قرآن به عنوان اولین اصل مطرح می کند و سرلوحه دعوت همه انبیاء الهی بوده این است که باید معتقد باشیم که هیچ معبودی جز «الله» نیست.
🔰توحید به دو قسم تقسیم می شود:
الف) توحید نظری:
مانند آیه ۱۵، سوره فاطر که ناظر به توحید نظری است.
ب) توحید عملی:
همان توحید در عبادت است و به معنای حرکت جهت رسیدن به کمال است و تنها خدا را مطاع قرار دادن و برای او قیام کردن و در یک کلام یعنی یکتاپرستی، مانند کلمه مبارک لا اله الا الله که بیش از هرچیز ناظر بر توحید عملی است.
🔰توحید نظری هم اقسامی دارد:
۱) توحید ذاتی; یعنی شناختن ذات حق به وحدت و یگانگی و به تعبیر قرآن غنی بودن ذات خداوند. (فاطر، ۱۵)
۲) توحید صفاتی; یعنی درک و شناسایی ذات حق به یگانگی عینی با صفات و یگانگی صفات با یکدیگر، و در واقع توحید صفاتی نفی هرگونه کثرت و ترکیب از خود ذات است. لم یلد و لم یولد نزاده و زاییده نشده (اخلاص،۳)
۳) توحید افعالی; یعنی درک و شناختن این که جهان با همه نظام ها و سنن، علل و معلولات، اسباب و مسببات فعل او، کار او و ناشی از اراده او است، یعنی خداوند در فاعلیت هم شریک ندارد، مانند: ماشاء الله لا قوّة الاّ باللّه... هرچه خدا بخواهد ]همان می شود [نیرویی جزء به ]قدرت[ خدا نیست. (کهف، ۳۹)
📚مجموعه آثار شهید مطهری ج ۲ ص ۹۹ انتشارات صدرا
🔹یکی از دلایل توحید:
🔸برهان تمانع:
تحلیل های دقیق فلسفی اثبات می کند که تعدد آفریدگار مایه فساد و اختلال در دستگاه آفرینش می گردد و در قرآن کریم نیز به این برهان اشاره شده است. (سوره انبیاء، آیه ۲۲).
هرگاه بر زمین و آسمان و جهان دو آفریننده حکومت کنند. دو صورت فرض می شود.
۱) دو خدای مماثل و همانند یکدیگر.
۲) دو خدای متباین که با یکدیگر اختلاف و تباین کلی داشته باشند.
هرگاه مماثل هم باشند، مانند دو انسان که بر اثر شباهت کامل و جهت اشتراکی که در میان آن دو، وجود دارد مثل و همانند یکدیگر شمرده می شوند، در این صورت لازمه اش این است که خدا مرکب از دو جزء باشد یک جزء مشترک که هر دو دارند و یک جزء غیر مشترک، و ترکیب ملازم با احتیاج است و احتیاج با خدا بودن سازگار نیست.
بنابراین باید فرض دوم را، یعنی دو خدای متباین که بین آن دو، هیچ وجه اشتراکی و شباهتی نباشد مورد بحث قرار بدهیم. بدیهی است که آثار و افعال دو موجود مباین باید مانند ذات خود آنها مباین و مخالف باشد، زیرا متصور نیست که دو موجود متباین که کوچکترین نقطه اشتراک و وحدتی میان آنها نیست از نظر افعال و آثار یکسان و یکنواخت باشند. هرگاه چنین دو خدایی بر جهان آفرینش حکومت کنند، تدبیر هر کدام مباین و مخالف دیگری خواهد بود و نتیجه دو تدبیر مخالف، بهم خوردن نظم و از هم گسیختگی روابط و بروز اختلاف در دستگاه آفرینش است.
قرآن کریم نیز در این باره می فرماید: لو کان فیهما ءَالهة الاّ الله لفسدتا; اگر در جهان خدایانی جزء خدای واحد بود جهان تباه می شد. (انبیاء، ۲۲)
📚الهیات و معارف اسلامی جعفر سبحانی ص ۱۱۳ انتشارات شفق
#اصول_دین_در_قرآن
